گیاهی است علفی و دارای برگ‌های مرکب از برگچه‌های فرد نا مساوی که به حالت طبیعی و یا پس از لمس کردن بویی ناپسند و قوی از آن استشمام می‌شود. گل‌های آن رنگ مایل به سبز دارد و به صورت منفرد یا به تعداد کم در مجاور هم ظاهر می‌گردد. میوه‌اش گوشت دار ، قرمز رنگ و به ابعاد مختلف است و پس از رسیدن رنگ قرمز زیبایی پیدا می‌کند
وطن اصلی این گیاه آمریکای جنوبی است. در قرن شانزدهم در کشور پرو به مقدر زیاد کشت می‌شده است. در قرن هفدهم گوجه فرنگی به انگلستان و هلند راه یافت. گوجه فرنگی در حال حاضر در تمام مناطق دنیا کشت می‌شود و تقریباً در تمام فصول سال وجود دارد. گوجه فرنگی با نام علمی Solanum Lycopersicum یکی از گیاهان متعلق به تیره سیب زمینی از دولپه‌ای ها می‌باشد.
گوجه فرنگی سرشار از ویتامین‌های A، ۱B ، ۲B ، Cو مواد معدنی ازجمله کلسیم،فسفر،سدیم،پتاسیم،منیزیم،آهن،مس،روی،آرسنیک و کبالت است.
۱۰۰ گرم گوجه فرنگی خام حاوی :
۲۰ کالری انرژی
۱ گرم پروتئین
۱۱ میلی‌گرم کلسیم
۶/۰ میلی‌گرم آهن
۱۱۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین A
۳/۰ گرم چربی
۶/۰ میلی‌گرم ویتامین ۱B
۴/۰ میلی‌گرم ویتامین ۲B
۲۳ میلی‌گرم ویتامین C
در گوجه فرنگی رسیده،تقریباً تمام آمینو اسیدهای اصلی به استثنای تریپتوفان وجود دارد.قند موجود در گوجه فرنگی رسیده،گلوکز فروکتوز و ساکاروز است که البته میزان آن اندک است.رنگدانه اصلی گوجه‌فرنگی لیکوپن بوده که سبب رنگ قرمز آن می‌شود.پوست گوجه فرنگی حاوی مقادیر فراوانی از کاروتینوئیدها بوده که به وسیله سلول‌های روده انسان جذب می‌شود.بنابراین اغلب توصیه می‌شود که این سبزی خوش طعم را همراه با پوست میل کنید.گوجه فرنگی به علت دارا بودن مواد مغذی زیاد و کالری پایین،یکی از پایه‌های اصلی رژیم‌های غذایی است.
خواص دارویی گوجه‌فرنگی
• طبع گوجه‌فرنگی سرد است.
• گوجه فرنگی درجه قلیایی بودن خون را بالا برده و به دفع مواد سمی خون کمک می‌کند به طور کلی تصفیه کننده خون است.
• به دفع اسید اوریک کمک می‌کند.
• گوجه فرنگی ملین است.
• برای درمان ورم ملتحمه چشم مفید است.
• سنگ کلیه را دفع می‌کند.
• آقایان با خوردن مرتب گوجه فرنگی می‌توانند خود را در مقابل سرطان پروستات بیمه کنند.
• گوجه فرنگی از ورم آپاندیس جلوگیری می‌کند
• گوجه‌فرنگی برای تقویت بینایی مؤثر است.
• برای رفع بی‌اشتهایی از گوجه‌فرنگی می‌توان استفاده کرد قبل از غذا استفاده شود.
• خوردن گوجه‌فرنگی برای بیماری تصلب شرایین مفید است.
• مالیدن گوجه‌فرنگی به پوست کک مک را از بین می‌برد و از بروز چین و چروک جلوگیری می‌کند و یک روش دیگر: آب گوجه‌فرنگی را بگیرید یا چند قطره آب لیمو به آن اضافه کنید سپس با یک پارچه روی صورت بگذارید ۱۵ دقیقه بماند.
• کسانی که درد مفاصل دارند از گوجه‌فرنگی استفاده کنند.
• به مادران شیرده توصیه می‌شود که در سبد غذایی روزانه خود، گوجه‌فرنگی را فراموش نکنند زیرا مصرف آن موجب افزایش شیر و بهبود بافت آن می‌شود.
مصرف گوجه‌فرنگی ممکن است در برخی افراد آلرژی یا حساسیت‌های پوستی ایجاد کند. توصیه می‌شود افرادی که دچار آلرژی هستند، هنگام بروز این بیماری از مصرف مواد حساسیت‌زا از جمله گوجه فرنگی خودداری کنند. ماده‌ای سمّی به نام سولانین در گوجه‌فرنگی سبز و نارس وجود دارد که خوردن آن موجب مسمومیت می‌شود و دل پیچه، اسهال و باز شدن مردمک چشم را ایجاد می‌کند.
دکتر کیوان نقوی, داروساز ,متخصص طب هومیوپاتی و طب سوزنی.
